Cumhuriyet Gazetesi özel muhabirinin 24 Mart 1937 tarihli Safranbolu haberi
Karabük ve Safranbolu ikilisini birbirinden ayıramayız. Geçmişimiz hakkında yorum yapabilmek için tarih ilminin metotları ve akılcı düşünme yöntemlerini kullanarak gerçek bilgiye elbette ulaşabiliriz. Safranbolu’nun Karabük için ne ifade ettiğini yorumsuz bu gazete kupüründe görebiliriz.
“Bir hikaye olarak söylenen “devlet kuşu” bir hakikat halinde Safranbolu mıntıkasına konmuş bulunuyor. Bu suretle masal şekline inkılâp eden hayallerden Cumhuriyet hükümetinin başarıcı ve yapıcı azmi, birçok hakikatler meydana getiriyor. Bu azim ve irade sayesinde bugün artık “yol vermez!” denilen dağlar delinerek uzatılan tren yollarımız dağı dağa kavuşturuyor ve “dağ dağa kavuşmaz!” sözü de hakikat şeklinden çıkıp masal hükmüne giriyor. Şu satırları bana ilham eden Karabük’e girerken karşı dağın içinden dörtnala giden bir süvari kolu gibi süzülen ve azim ve iradenin sesini makine gürültüsü ve lokomotif düdüğü şeklinde izhar eden Ankara – Filyos treninin çıkışını hatırlattı.
Aylardan beri gazetelerde “Karabük” diye yazılmakta olan yeri layıkıyla görmek ve “Cumhuriyet” karilerine de gösterebilmek için işte bugün Karabük’e gelmiş bulunuyorum. Bir fotoğrafını da sunduğum Karabük Ankara – Filyos tren hattı üzerinde ve Safranbolu’ya on iki km mesafede on beş yirmi hanelik bir köyün ismidir. Fotoğrafın sol kıyısına düşen bu köyün vaktiyle büküntülü bir yerde kurulması ve etrafının koyu renkli orman ve dağlarla muhat bulunması buraya Karabük ismini verdirmiş olması ihtimali kuvvetlidir. Önünden geçen ve Araç çayı namıyla anılan büyük suyun betonarme bir mecraya çevrilmesi ileride burada çok latif bir manzara meydana getirecektir.
Vaktiyle pirinçlik olan bu araziye geçen seneden beri pirinç zeriyatı yaptırılmadığından sivrisinek ve havasının fenalığına set çekmiştir. İleride büyük bir şehir halini alacak olan bu mıntıkaya halihazırda hususi inşaata müsaade olunmamaktadır. Şehir planlarının tespitinden sonra diyebilirim ki burada Türk mimarisinin bütün vukufiyeti kendisini gösterecektir. Safranbolu ile Karabük arasında güzel bir şose mevcud olduğundan nakliyat iyi bir şekilde devam etmektedir.
İşte Safranbolu’nun istasyonu bu köy kenarına tesadüf ettiği için istasyona da bu köyün ismi verilmiş ve Karabük bugün maruf bir isim olmuştur. Şimdiki halde hali görünen bu arazi pek yakında Cumhuriyet hükümetinin bükülmez ve başarıcı kolu sayesinde modern bir fabrika şehri halini alacak ve gururla yükselen fabrika bacalarından Türkün kudretli varlığı mütemadiyen duman halinde semaya yazılacaktır. Demir ve çelik fabrikalarının buraya kuruluşu Safranbolu mıntıkasında büyük bir sevinç uyandırmıştır. Alakadar mühendis ve ustalar yavaş yavaş çoğalmaktadır.”