Karabük tarihine ait hataları lütfen bir aralık düzeltin

Karabükspor 1969’da değil 1937’de kurulmuştur. Karabük 1941’de değil 4 Ocak 1940’ta Bucak olmuştur. Karabük’ün ilk Belediye Başkanı Sadi Yaver Ataman değil Fabrikalarda mühendis Muzaffer Tayşi’dir. Karabük 1939’da değil, 31 Aralık 1938’de Belediye olmuştur. Fabrikalar Anlaşması 10 Kasım 1936’da değil, 1 Aralık 1936’da imzalanmıştır. Lütfen bunları bir aralık düzeltin.

1930’lar dünyanın büyük ekonomik sıkıntılar çektiği Türkiye’nin ise atılım üstüne atılım yaptığı yıllarda, yol geçmeyen yerlerden demiryolu geçiyor, ot bitmeyen yerlere fabrikalar dikiliyor, şehirler kuruluyordu…

Ancak aradan fazla bir zaman geçmemesine rağmen bazı tarihler ve olaylar yanlış yazılmaktadır. Bu hataları düzeltmek için bazı anlaşmalara değinmekte fayda vardır. Karabük Demir Çelik Fabrikaları kuruluşu için, 2 Eylül 1936 tarihinde Türk-İngiliz Ticaret ve Kliring Anlaşmaları ve 29 Eylül 1936 tarihinde de Mali Anlaşmalar imzalanmıştır. Bunu takiben İngiltere ile 10 Kasım 1936’da 2,5 milyon sterlinlik Kredi Anlaşması ile sermaye sorunu

Halledilmiş; 1 Aralık 1936’da Karabük Demir-Çelik Fabrikaları Esas Anlaşması imzalanmıştır. Daha sonra imzalanan anlaşmalar da özellikle 1938 Türk-İngiliz Ticaret Anlaşması ekseninde yapılmıştır. KDÇF Esas Anlaşmasından başka imzalanan diğer önemli anlaşmalar ise, ‘‘Yedek ve Haddeler Anlaşması’’ ile ‘‘İşletme Anlaşması’’ olmuştur.

Sümerbank adına İktisat Vekili Celal Bayar’ın, Brassert adına M. MacKenzie’nin 1 Aralık 1936 tarihinde imzaladığı Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları Esas Anlaşmasında da iki tarafın üzerine düşenler belirtilmişti. İşte ben de 2012’nin 1 Aralık’ında bu büyük anlaşmayı anıyor; hizmeti geçenlere teşekkür ediyorum.

Tablo: Kronolojik olarak KDÇF Kuruluş Anlaşmaları ve İlk Üretim Takvimi

Aralık 1933	BSP kapsamında Türkiye’de demir-çelik sanayinin kurulmasına karar verilmesi (yeri daha belli değil)
Aralık 1934	Demir-çelik sanayinin Karabük’e kurulmasına karar verilmesi
23 Kasım 1935	Brassert’in Sümerbank’a KDÇF teklifi
23 Haziran 1936	Credit Export Guarantee Department ve Sümerbank arasında ilk mutabakatın imzalanması
29 Eylül 1936	KDÇF Mali Anlaşması
10 Kasım 1936	İngiltere’den alınan 2,5 milyon sterlinlik kredi anlaşması
29 Kasım 1936	Türk-İngiliz Comptoir Anlaşması ismi ile imzalanan yarı resmi bir kliring anlaşması
1 Aralık 1936	Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları Esas Anlaşması
3 Nisan 1937	KDÇF temelinin atılması
29 Temmuz 1938	Yedek ve Haddeler Anlaşması
29 Ekim 1938	İşletme Anlaşması
10 Eylül 1939	KDÇF’nin ilk demir üretimi (Hatıra dökümü de alınmıştır)

Kaynak: Kütükçüoğlu, M, ‘‘Türkiye’de Tek Parti Döneminde Karabük Demir-Çelik Fabrikaları’nın Kurulması’’, Kuruluşundan Bugüne Karabük Demir ve Çelik Sempozyumu, 2010, s.119-129.